България

Afgelopen week zat Harm Job in het verre България, in de plaats БАНКЪА, een half uur van hoofdstad София. Een bijzonder land, dat moge duidelijk zijn. De gevoelens over het land zijn dan ook gemengd.
Laat ik maar eens positief beginnen, het was goed en gezellig om er met z'n allen te zijn. Een wilde verjaardag van mijn moeder gevierd (dansen op tafel met livemuziek), sinterklaas op bezoek gehad. De keuken bevalt me ook goed. Kaverma, banitsa, shopska, met een goed glas rakia (Burgasko bij voorkeur) vooraf, een mooie halve liter Zagorka of helemaal goed in dit seizoen, een heerlijk donkere Stolichno, fantastisch! Ook mooi, wandelingen rond het stadje, in de bergen. Zeker de wandeling door de wildernis, over, door en langs een bergstroompje. Liggen in een Balkanwei, in de zon. En niet te vergeten, het warme bronwater, diep uit de grond. Het is heerlijk!
Het land en zijn inwoners moet echter nog veel leren. Heel veel. Bijvoorbeeld, БАНКЪА was ooit een prachtig, luxe, schoon kuuroord. Nog steeds dampt het bronwater maar wel in een vervallen stad. Want alle kuuroorden zijn verworden tot ruïnes, het kuurbad staat nog overeind, maar is gesloten wegens instortingsgevaar en wordt 's avonds bewaakt door een sneue bewaker achter een flikkerend televisietoestelletje.
Ook София heeft een mooi centrum, met gouden daken die glinsteren in de zon, een prachtige universiteit, dito kerken en kathedralen. Maar erbuiten is alles grijs en vervallen, de kapotte wegen vol stinkende uitlaatgassen van westerse wrakken en overlevende vierwielers van toen het ijzeren gordijn nog op slot zat.
Daarnaast is het land een grote afvalbult. De inwoners lijken niets te geven om hun omgeving. We weten ons op de goede route tijdens een bergwandeling omdat we in het bos een spoor van afval volgen en zo op het goede pad komen. Oorzaak? Armoede? Niet altijd, want ook de rijke villabewoner kiept zijn afval over de tuinmuur in de natuur.



Het verschil tussen rijk en arm is enorm. naast vervallen maar bewoonde krotjes staan enorme villa's van de 'nieuwe' rijken, van de maffia, fabrieksdirecteuren, politici en oude communisten. De gewone man of vrouw, de middenklasse is door jarenlange onderdrukking succesvol verwijderd, heeft niets en gaat niets krijgen.
Het klinkt hard, maar het land heeft een enorme schop onder de komt nodig. In winkels word je met tegenzin geholpen, obers zuchten diep als je een bestelling doorgeeft en op straat groet (bijna) niemand terug. Corruptie tiert welig. Iedereen zucht, maar nergens lijkt iemand op te staan om te roepen dat het genoeg is.
Ik zou graag een oplossing geven, maar die lijkt er nu niet te zijn. Misschien dat volgende generaties genoeg krijgen van de huidige situatie en zich eens echt gaan verzetten; de zich inmiddels socialist noemende ex-communisten van hun zetels schoppen, niet meer accepteren dat overal steekpenningen betaald moeten worden, de grootschalige belastingontduiking van de rijken aanpakken, iets te doen aan het milieu en het verval van het land.
Optimisten in het land zeggen dat het nog zeker twee generaties gaat duren voordat het zover is. Ik hoop dat er dan nog iets over is van dit prachtig mooie land. Want dat is het wel.